Μεγάλο ενδιαφέρον για τη νομική κοινότητα είχε η εκδήλωση με θέμα “Γεωγραφικές Ενδείξεις – Νομικό Πλαίσιο και σύγχρονες προκλήσεις”, που διοργάνωσε στις 24 Οκτωβρίου 2016 η Νομική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, χορηγός επικοινωνίας της οποίας ήταν το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ).
Στην έναρξη της εκδήλωσης, ο Κοσμήτορας της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων Γιώργος Μπούστρας καλωσόρισε τους εκλεκτούς ομιλητές, Αν. Καθηγητή Νομικής (Jean Monnet Chair) στο Πανεπιστήμιο της Reims Θεόδωρο Γεωργόπουλο, τον Α΄ Αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Εμπορικών Σημάτων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ECTA) Σώζο-Χρίστου Θεοδούλου και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Δικηγορικού Γραφείου “IP CYPRUS” Μαρίνο Κλεάνθους καθώς και το ακροατήριο.
Την εκδήλωση συντόνιζε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Philippe Jougleux.
Στην παρουσίαση του με θέμα “Γεωγραφικές ενδείξεις και εμπορικά σήματα”, ο κ. Θεοδούλου ανέφερε ότι η προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ), η προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ) και το ιδιότυπο παραδοσιακό προϊόν (ΕΠΠΕ) συμβάλουν στην προώθηση της περιοχής/χώρας εκτός συνόρων.
Σημείωσε ότι σκοπός του Κανονισμού Ε.Ε. 1151/2012, Α.1 είναι η πληροφόρηση καταναλωτών ως προς την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά του προϊόντος. Το ΠΓΕ/ΠΟΠ/ΕΠΠΕ αναιρούν τη συμμετρία και οι ομάδες παραγωγών επωφελούνται από την κοινή δράση, την οργανωμένη στρατηγική, προστασία και μάρκετινγκ που οδηγεί σε αυξημένο εισόδημα.
Ο κ. Θεοδούλου εξήγησε ότι η γεωγραφική ένδειξη είναι ένα διακριτικό σημείο που χρησιμοποιείται για να αναγνωρίζει ένα προϊόν ως προερχόμενο από μια χώρα/περιοχή/κοινότητα και του οποίου η ποιότητα, φήμη και άλλα χαρακτηριστικά είναι συνδεδεμένα με τη γεωγραφική του προέλευση.
Τα εμπορικά σήματα, σημείωσε είναι ένα ατελές σύστημα προστασίας παραδοσιακών προϊόντων. Η χρησιμότητα τους είναι να διακρίνει τα προϊόντα μιας επιχείρησης από προϊόντα τρίτων και εξασφαλίζει αποκλειστικά δικαιώματα εις όφελος του ιδιοκτήτη, που μπορούν να στηρίξουν υπόθεση στο δικαστήριο. Το εμπορικό σήμα αποτελεί λέξη, σχέδιο, λέξη με σχέδιο, τρισδιάστατο, χρώμα, ήχος, μυρωδιά κ.ά. Τα είδη είναι ατομικά (φυσικό/νομικό πρόσωπο), συλλογικά και πιστοποιούντα.
Ο κ. Θεοδούλου ανέφερε ότι η Κύπρος μόλις το 2013 δημιούργησε το “Ίδρυμα για την προστασία του παραδοσιακού τυριού της Κύπρου ονομαζόμενου χαλλούμι”, Αρ. 340 (2013). Σημείωσε ότι “ξεκίνησε δίχως μέλη (αντίθετα με την πρακτική), με ασυντόνιστες προσπάθειες, μοιρασμένες ομάδες παραγωγών και Υπουργεία, ενώ υπήρξε και εσωτερική διαμάχη. Υπήρξαν εμπόδια από Τ/κ με το hellim και παραγωγούς εξωτερικού. Σήμερα υπάρχουν σκόρπια εμπορικά σήματα του Ιδρύματος και ιδιωτικά εμπορικά σήμερα. Μονόδρομος είναι η εγγραφή του ως ΠΟΠ στην ΕΕ”.
Στην παρουσίαση του, με θέμα “Ευρωπαϊκή Προστασία Γεωγραφικών Ενδείξεων”, ο κ. Γεωργόπουλος ανέφερε ότι η Γεωγραφική Ένδειξη είναι “όνομα το οποίο υποδηλώνει την γεωγραφική προέλευση του προϊόντος. Δεν πρόκειται αναγκαστικά για γεωγραφικό όρο, το μέγεθος της γεωγραφικής ζώνης δεν έχει σημασία ενώ υπάρχει διοικητική (νομική) οριοθέτηση της γεωγραφικής ζώνης”.
Τα ποιοτικά στοιχεία της ΓΕ είναι οργανοληπτικά στοιχεία, πρώτες ύλες και τρόποι παρασκευής.
Σημείωσε ότι υπάρχει ενδιαφέρον για μικρές χώρες με πλούσια γαστρονομική και οινική παράδοση όπως η Κύπρος και Ελλάδα.
Τα κέρδη είναι η διαπραγμάτευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τρίτες χώρες, η νομιμοποίηση των ελληνικών και κυπριακών ΠΟΠ/ΠΓΕ, οι οποίες τυγχάνουν της ίδιας προστασίας με τις λοιπές ευρωπαϊκές ΟΠ/ΓΕ, την ίδια παρεχόμενη προστασία για το σύνολο των ΠΟΠ/ΠΓΕ όλων των κρατών μελών και την διευκόλυνση των εξαγωγών.
Τα νομικά κείμενα, σημείωσε, είναι ο Κανονισμός 1151/2012 για τα τρόφιμα, ο Κανονισμός 1308/2013 για τους οίνους, ο Κανονισμός 110/2008 για τα οινοπνευματώδη και ο Κανονισμός 251/2014 για τους αρωματικούς οίνους.
Στην παρουσίαση του με θέμα “Γεωγραφικές ενδείξεις και διαδίκτυο”, ο κ. Κλεάνθους ανέφερε ότι
σε μια εποχή που το νέο διαδίκτυο με τις εκατοντάδες νέες διευθύνσεις είναι πλέον γεγονός, οι γεωγραφικές ενδείξεις έχουν ενώπιόν τους νέες προκλήσεις και νέες απειλές.
Με τα 1400 νέα ονόματα ιστοσελίδων που θα κυκλοφορήσουν, σημείωσε, αναμένεται πως πολλοί θα είναι αυτοί που θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν το νέο διαδικτυακό περιβάλλον για να προλάβουν να παραβιάσουν τα δικαιώματα των γεωγραφικών ενδείξεων και να προκαλέσουν σύγχυση στους καταναλωτές.
Το ζητούμενο, λοιπόν, είπε, είναι πως η “offline” προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων θα καταστεί και “online”. Δηλαδή, το πώς οι παραγωγοί και οι δικαιούχοι θα απολαμβάνουν στο διαδίκτυο το ίδιο επίπεδο προστασίας που τους δίδεται σε εθνικό ή κοινοτικό επίπεδο εκτός διαδικτύου.
Μέχρι στιγμής, συνέχισε, ο ICANN, που είναι η αρμόδια αρχή διαδικτύου, δεν έχει εφαρμόσει συγκεκριμένη πολιτική στο ζήτημα. Η πρόσφατη περίπτωση των ονομάτων ιστοσελίδων “.wine” και “.vin” είναι ενδεικτική των απειλών και των προκλήσεων που υπάρχουν στο εμπόριο των γεωγραφικών ενδείξεων λόγω της ανομίας αυτής.
Προβληματικό, επίσης, πρόσθεσε, είναι το γεγονός για μια σειρά από προϊόντα που φέρουν ονομασίες και εμπορικά σήματα περιοχών και πόλεων. “Ποιος θα πρέπει να έχει το διαδικτυακό μονοπώλιο στην περίπτωση αυτή;”, διερωτήθηκε.
Παρά τη διαπραγμάτευση και το συμβιβασμό σε υποθέσεις όπως το “.wine”, είπε ο κ. Κλεάνθους, το ζήτημα παραμένει: πώς το διαδίκτυο θα καταφέρει να ενώσει το παγκόσμιο κοινό στο οποίο απευθύνεται χωρίς να παραβιάσει τις γεωγραφικές ενδείξεις.
